تجلیات اسماء و صفاتی و ذاتی چیست؟

تجليات اسماء و صفاتى   كشاند تا تجليات ذاتى

فصل هفتم از فصول مقدمه قيصرى را در كشف و انواع آن و تجليات الهيه شاءنى بسزا است . و در ابتداى فصل دوم آن نيز گويد: الفصل الثانى فى اسمائه و صفاته تعالى ، اعلم ان للحق سبحانه و تاعلى بحسب كل يوم هو فى شاءن شئونا و تجليات فى مراتب الالهية و ان له بحسب شئونه و مراتبه صفات و اسماء... هر جا سلطان وجود قدم نهاد عساكر اسماء و صفات در پاى ركاب اويند، ولى دولت اسماء و صفات اقتضى مى كند كه براى سالك هر يك از اسماء و صفات علياى الهى را ظهورى خاص باشد و مطابق با حال وى با مناسبت خاص آن پياده شود، و در اين صورت تجلى مقام و احديت اسماء است و سالك مطابق با حدوث حالش با اسمى از اسماء الله حشر مى يابد و دولت آن اسم در او تجلى مى كند چه اينكه در باب اول دفتر دل اسم شريف ((كن )) و در باب دوم اسم شريف ((محيى )) و ديگر اسماء متجلى گشت .
البته تجليات اسماء و صفات را براى هر شخصى مطابق با قابليت او شاءنى خاص است؛ مثلا چه بسا اسمى براى شخصى جمالى جلوه گرى كند ولى همين اسم براى شخص ديگر بنحو جلال متبلور گردد و هكذا در شئون ديگر. و اسماء الله دائما در تجلى اند زيرا كه اسماء الله تعطيلى ندارند، لذا وجودات تعينات خلقيه ته تجليات الهيه در مراتب كثرت است ، چه اينكه زوال آنها به تجليات الهيه در مراتب وحدت است .
در چشم اهل توحيد تحقق جميع عوالم غير متناهية و حقايق جميع اشياء من البدو الى الختم اعتبارات و لحاظات آن وحدت حقه حقيقيه اند كه همه مرايا و مظاهر بلكه تجليات و ظهورات و تطورات و تشئنات او سبحانه اند، كل يوم هو فى شاءن ، هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن .
تجليات كه همان ظهورات است در لسان قرآن مجيد و روايات اهل عصمت و وحى كه در حقيقت مرتبه نازله قرآن و به مثابت بدن آن و قرآن اصل و روح آنها است ، تعبير به ((يوم )) شده است . ((كل يوم اى تجليات و ظهورات ، انفطار موجودات از ذات واجب تعالى و اشتقاق اين كلمات وجوديه از مصدرشان كه وجود واجب است مى باشد و همگى قائم به اويند به نحو قيام فعل به فاعل . (نهج الولاية از يازده رساله ص 193) لذا عارف بالله و سالك كوى حق به هر چه مى نگرد حق را متجلى مى بيند و همه اين تجليات را تجليات اسمايى و صفاتى او مى داند و اين تجليات اسمائى و صفاتى انسان را به تجليات ذاتى مى كشاند كه تجليات اسمايى و صفاتى نسيم الهى است ، و لذا در كثرات حق به صورت مثالى ظهور مى يابد.

 

منبع:جلد دوم شرح دفتر دل-شارح:استاد صمدی آملی